TRUNG QUỐC: Sẽ tạo ra 10 hãng kiểm toán Siêu tăng trưởng

TRUNG QUỐC: Sẽ tạo ra 10 hãng kiểm toán

Siêu tăng trưởng

Trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng như vũ bão, nghề kế toán kiểm toán của Trung Quốc cũng có những bước phát triển thần tốc. Dù còn tương đối non trẻ, nhưng sự phát triển của nghề kế toán, kiểm toán Trung Quốc đã đáp ứng những nhu cầu càng ngày càng tăng mà nền kinh tế phát triển nhanh chóng đặt ra.

Quế Chi

M

ới đây, Hội Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales (ICAEW) đã bổ nhiệm Douglas Lau làm Giám đốc khu vực Trung Quốc đại lục (văn phòng ICAEW đặt tại Bắc Kinh). Douglas Lau đã rất lạc quan khi nhìn nhận về tương lai ngành kế toán kiểm toán tại Trung Quốc với tất cả những cơ hội và thách thức mà nghề kế toán phải đối mặt trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Viện Kế toán công chứng Trung Quốc (CICPA) được thành lập năm 1988 nhưng nghề kế toán đã phát triển nhanh chóng trước xu hướng quốc tế hóa của các công ty lớn. Khi các doanh nghiệp kế toán nhà nước được tái cơ cấu các chuẩn mực nghề nghiệp đã được sử dụng, dịch chuyển từ việc áp dụng một hệ thống “kế toán quỹ” dựa trên các quy tắc cứng nhắc sang việc áp dụng rộng rãi các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế.

Những năm gần đây, nghề kế toán, kiểm toán ở Trung Quốc phát triển đồng đều cả về quy mô và chất lượng. Nhìn lại năm 1993, tổng doanh thu lĩnh vực dịch vụ kế toán, kiểm toán chỉ là 80 triệu nhân dân tệ (tương đương 12 triệu USD). Con số đó đã tăng vọt lên 32 tỉ nhân dân tệ (4.8 tỉ USD) vào cuối năm 2009. Đến đầu tháng 10 năm 2010, Trung Quốc đã có 92.000 kế toán viên hành nghề và 7.200 hãng dịch vụ kế toán kiểm toán.

Chính phủ Trung Quốc đang tham vọng quốc tế hóa nghề kế toán, kiểm toán, các kế toán viên có được những phẩm chất và kinh nghiệm tầm quốc tế, có đầu óc phân tích và các kinh nghiệm quản lý cao cấp. Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ Trung Quốc đang tập trung vào kế hoạch phát triển đội ngũ khoản 1.000 “tài năng lãnh đạo”, những người sẽ được trang bị để giải quyết các nhu cầu của các doanh nghiệp nhà nước sau khi niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán nước ngoài.

Năm 2006, ICAEW đã ký một Biên bản ghi nhớ với CICPA mà theo đó, các thành viên hiện có của CICPA có đủ tư cách như là của ACA. Họ được miễn 10 trong số các bài kiểm tra của ICAEW, nhưng vẫn cần phải thông qua 5 bài thi, tất cả đều viết bằng tiếng Anh. Hiện tại, có khoản 92.000 kế toán viên được đào tạo tại Trung Quốc và 500 sinh viên Trung Quốc đang học tập để lấy văn bằng ICAEW.

Ở Trung Quốc, Big Four chiếm được thị phần chủ yếu. Các hãng thuộc Big Four đã quan tâm tới thị trường Trung Quốc kể từ khi đất nước bắt đầu mở cửa vào những năm 1980, hoạt động thông qua một hệ thống các công ty liên doanh với các hang trong nước. Trước đó, không được phép tiến hành công việc kiểm toán.

Cho tới đầu những năm 1990 nhưng điều đó đã không thể ngăn cản họ trở thành những hãng lớn nhất tại thị trường này. Năm 2009, Big Four chiếm tới 44% doanh thu của 100 hãng kiểm toán, kế toán đứng đầu của Trung Quốc với hàng chục ngàn nhân viên. Doanh thu của nhóm từ dịch vụ kế toán lên tới 9 tỉ nhân dân tệ, từ dịch vụ kiểm toán – tư vấn lên tới khoảng 7.5 tỉ nhân dân tệ. Richard Reid, Giám đốc KPMG tại London đã từng đánh giá Trung Quốc là một thị trường rất hấp dẫn đối với nghề kế toán – kiểm toán. KPMG gần đây đã mở văn phòng thứ 13 tại Hạ Môn, thành phố ở phía Đông Nam Trung Quốc.

Tuy nhiên, còn rất nhiều cơ hội cho các hãng của dịch vụ kế toán, kiểm toán nội địa. Trong Top10 hãng kiểm toán đứng đầu Trung Quốc, có thể bắt gặp những cái tên quen thuộc, đó là các mạng lưới quốc tế của BDO, RSM và Crown Horwath, PKF Quốc tế ( năm ngoái đã trở thành hãng lớn thứ 10), Daxin CPA (hứa hẹn có doanh thu trên 600 triệu nhân dân tệ vào năm tài chính này và có tham vọng vượt mốc 1 tỉ nhân dân tệ trong vòng ba năm tới). Nhưng cũng có những hãng như ShineWing, đứng thứ bảy vẫn độc lập với các mạng lưới và có thể kịp thời trở thành một sức mạng trên toàn cầu. Thông qua sự tăng trưởng có tổ chức và việc sáp nhập, hãng có 2800 nhân viên, 90 đối tác, 14 văn phòng tại Trung Quốc và bốn hãng thành viên ở nước ngoài tại Hồng Kông, Singapore, Nhật Bản bà Australia. Một loạt các hoạt động sáp nhập trong năm 2009 đã giúp hãng phát triển đáng kể và đạt doanh thu khoảng 517 triệu nhân dân tệ ngay trong năm này. Mặc dù hãng là một thành viên của Leading Edge Alliance, hãng đang phát triển tầm vóc của riêng mình, có thể trở thành một đối thủ với Big Four.

Sự tăng trưởng của ShineWing phản ánh tham vọng của Chính Phủ Trung Quốc nhằm tảo a 10 hãng “siêu tăng trưởng” trong nước có năng lực quốc tế vào năm 2015. Có những tiêu chí nghiêm ngặt cần phải đáp ứng để trở thành một hãng “siêu tăng trưởng”, chẳng hạn như doanh thu hàng năm ít nhất là 300 triệu nhân dân tệ, có 400 kế toán viên công chứng, hoặc là một hãng thành viên tại Hồng Kông hoặc là thành viên của một mạng lưới quốc tế với một hãng của Hồng Kông. Kế hoạch phát triển này của Trung Quốc được xem như một cơ hội lớn cho các hãng và đối tác của họ. Giai đoạn này, các công ty dịch vụ kế toán, kiểm toán của Trung Quốc đang nỗ lực mạnh mẽ để ghi danh vào danh sách 10 hãng “siêu tăng trưởng”. Họ sẽ có cơ hội ngang nhau.

Tất nhiên, có nhiều thách thức mà nghề nghiệp kế toán, kiểm toán của Trung Quốc phải đối mặt nhưng hiện tài nghề kế toán, kiểm toán đang trên chuyến xe lửa tốc hành của cả đất nước Trung Quốc./.

MƯỜI HÃNG KIỂM TOÁN ĐỨNG ĐẦU TẠI TRUNG QUỐC
Hãng	Doanh thu 2009 (triệu nhân dân tệ)	Số kế toán viên
PwC Zhong Tian	2,578	678
Deloitte Touche Tohmatsu	2,370	715
KPMG Huazhen	2,221	648
E&Y Hua Ming	1,961	866
Kế toán công chứng RSM Trung Quốc	872	1,228
Kế toán công chứng BDO Trung Quốc Shu Lun Pan	663	674
Kế toán công chứng ShineWing	519	1,016
Kế toán công chứng Pan -Trung Quốc	503	705
Kế toán công chứng Crown Horwath Trung Quốc	532	864
Kế toán công chứng Daxin (giờ đây là PKF)	517	527
(Nguồn: CICPA, tháng 4/2010) Nguồn: VACPA